سبک معماری باروک چیست؟

سبک معماری باروک چیست؟ باروک نوعی هنر است که در آن قواعد سنتی معماری به چالش کشیده شده و هنر معمار به صورت آزادانه نمایان می‌شود. این سبک با ویژگی‌های خاص خود، مانند تزئینات پیچیده، بازی با نور و سایه، و استفاده از خطوط منحنی، معروف شده است. از کلیسای سنت چارلز در وین تا کاخ زمستانی در سن پترزبورگ، نمونه‌های بارز معماری باروک هستند که جلال و شکوه در آن‌ها حرف اول را می‌زند. 
اما سوال اصلی اینجاست: آیا امروزه نیز از سبک معماری باروک استفاده می‌شود؟ آیا این سبک که یادگاری از دوران اروپا است، همچنان به عنوان سبکی خاص شناخته می‌شود یا می‌توان نمونه هایی از آن را در بناهای مدرن نیز مشاهده کرد؟ 
در این مقاله، ما به دنبال شناخت و درک سبک معماری باروک چیست؟ هستیم. از بررسی تاریخچه و منشاء آن گرفته تا تحلیل بناهای شاخصی که با این سبک ساخته شده‌اند. همچنین بررسی خواهیم کرد که آیا امروزه همچنان شاهد استفاده از این سبک در معماری معاصر هستیم یا خیر. آیا بناهای مدرن می‌توانند از زیبایی و جلال این سبک بهره‌مند شوند؟

سبک معماری باروک چیست؟

یکی از معروف‌ترین سبک‌های معماری، سبک معماری باروک است که در قرن 16 میلادی در ایتالیا شروع شد و به سرعت در سراسر اروپا گسترش یافت. با شنیدن نام سبک معماری باروک، زیبایی، جلال و شکوه آن در ذهن تداعی می‌شود، زیرا این سبک به بناها زیبایی خاصی می‌بخشد. کلیسای ایل جزو اولین آثار سبک معماری باروک است که با نگاهی به آن، می‌توان به وضوح زیبایی و خاص بودن آن را مشاهده کرد. این کلیسا که ساخت آن در سال 1580 به پایان رسید، به خوبی توانست سبک معماری باروک را مورد توجه قرار دهد.

سبک معماری باروک با ویژگی‌های خاصی از جمله تزئینات پیچیده، استفاده فراوان از عناصر دکوراتیو و ترکیب‌های دراماتیک از نور و سایه، باعث شکوه و زیبایی بناهای ساخته شده می شود. نمونه‌های برجسته‌ای از این سبک شامل کلیسای سنت پیتر در روم و کاخ ورسای در فرانسه هستند که هر دو نشان‌دهنده عظمت و شکوه معماری باروک هستند. 

ویژگی های بارز سبک معماری باروک

در سبک معماری باروک قوانین زیاد خاصی مطرح نیست، به همین دلیل معمار می تواند با ترکیب احساس و سلیقه، بنای مورد نظر را بسازد. البته این نکته که سبک معماری باروک دارای قواعد خاصی نیست، به این معنی نیست که هیچ گونه قواعدی ندارد، زیرا این سبک از معماری نیز همانند دیگر سبک ها، از ویژگی ها و قواعدی برخوردار است که همه آنها در کنار هم تشکیل سبک باروک را میدهند. به طور کلی در این نوع از سبک معماری، دست معمار برای ساخت و طراحی ساختمان باز است و میتواند سلیقه و احساس خود را نیز در ساخت ساختمان دخیل کند.

از جمله ویژگی های سبک معماری باروک عبارتند از:
-    سبک معماری باروک یعنی استفاده از خطوط منحنی و اشکال نامتقارن، این به این معناست که در معماری باروک بر خلاف معماری رنسانس از خطوط منحنی، قوس و اشکال نا متقارن استفاده می شود تا حس حرکت و پویایی را در بناها ایجاد کند.
-    سبک معماری باروک یعنی ترئینات مفصل، این به این معناست که در سبک معماری باروک از تزئینات مفصلی مانند مجسمه ها، گچ بری، نقاشی های دیواری و کاشی کاری ها استفاده می شود، که این تزئینات باعث می شود تا ساختمان از زیبایی خاصی برخوردار باشد.
-    سبک معماری باروک یعنی استفاده از رنگ، این به این معناست که در ساخت ساختمان با استفاده از معماری باروک از رنگ های تیره و پررنگی همچون قرمز، آبی و ... استفاده می شود، که این رنگ ها باعث پرشور کردن فضا می شود و ساختمانی چشمگیر را ایجاد میکند.
-    سبک معماری باروک یعنی نور پردازی، این به این معناست که نور پردازی در این نوع از سبک معماری حرف اول را می زند و نقش مهمی را در معماری باروک ایفا می کند، درواقع برای برجسته کردن جزئیات معماری و ایجاد احساس دراماتیک از نور پردازی در محیط استفاده می شود.

تحلیل برخی از بناهای ساخته شده با سبک معماری باروک

از برخی بناهای ساخته شده توسط معماری باروک می توان به کلیسای سنت چارلز، کاخ بلودر، کاخ شون برون، موزه انولید، کاخ زمستان و کاخ ورسای اشاره کرد، که هر کدام از آنها از زیبایی و شکوه خاصی برخوردار هستند، که در ادامه به بررسی هر کدام از آنها می پردازیم.

کلیسای سنت چارلز: 

کلیسای سنت چارلز واقع در اتریش شهر وین است که ساخت آن از سال 1651 شروع و در سال 1716 به پایان رسید. این کلیسا به عنوان یکی از نمونه‌های بارز سبک باروک در اتریش شناخته می‌شود. از ویژگی‌های این سبک میتوان به دیواره‌های زیبا و تزئینی با نقاشی‌های فراوان، کنسول‌های طلا و تزئینات پیچیده در سقف و دیوارها اشاره کرد. 

کاخ بلودر:

کاخ بلودر در کشور انگلستان واقع شده است که ساخت آن در قرن 18 میلادی انجام شد. این کاخ به عنوان یکی از نمونه‌های برجسته معماری باروک شناخته می‌شود که دارای نمای خارق‌العاده و محوطه‌های باغبانی زیبایی است که باعث سلطنتی بودن کاخ شده است. از طرحی های این سبک می توان به تزئینات داخلی و خارجی آن که شامل ستون‌های کلاسیک، نقاشی‌های دیواری و آثار هنری باروکی می شود، اشاره کرد.

کاخ شون برون:

کاخ شون برون در قرن 17 میلادی تا 18 میلادی در اتریش شهر وین ساخته شد. این کاخ به عنوان یکی از نمادهای برجسته اتریش و یکی از نمونه‌های سبک معماری باروک در جهان شناخته می‌شود. از ویژگی های این بنا میتوان به نمای زیبا با پنجره‌های بزرگ، باغ‌های خیره‌کننده با تزئینات آبنماها و مجسمه‌های ماربل اشاره کرد. در داخل کاخ نیز با تزئینات پیچیده شامل آینه‌ها، نقاشی‌های دیواری و مبلمان باروکی زینت دار داده شده است، که این طراحی ها در کنار هم باعث زیبایی و ساخت این محیط با ارزش شده اند.

موزه انولید:

موزه انولید در فرانسه شهر پاریس ساخته شده است که به عنوان یکی از بزرگترین و معروف ترین موزه های دنیا شناخته شده است. با اینکه موزه انولید اصلاحات بسیاری را پشت سر گذاشته است، اما هنوز برخی از اجزای آن معماری باروکی هستند. به ویژه بخش‌هایی از موزه که شامل تزئینات باروکی و سقف‌های تزیینی که از دوران حکومت لویی چهاردهم بوده است.

کاخ زمستانی:

ساخت کاخ زمستانی در قرن ۱۸میلادی آغاز شد و تا قرن ۱۹میلادی در روسیه، سنت پترزبورگ توسعه و گسترش یافت. این کاخ به عنوان نمادی از قدرت و شکوه امپراطوری روسیه شناخته می‌شود. کاخ زمستانی با معماری باروکی که شامل نمای زیبا و تزئینات داخلی فراوان از جمله کلاسیک‌ها، مجسمه‌ها، تابلوها و تخت‌های باروکی هستند، مشهور است. نقاشی‌های دیواری و سقف‌های تزیینی از دیگر ویژگی‌های این کاخ است که شکوه و جلال را به کاخ زمستانی می بخشند.

کاخ ورسای: 

ساخت کاخ ورسای در قرن ۱۷میلادی در فرانسه شهری نزدیکی پاریس آغاز شد و به وسیله لویی چهاردهم به ابعاد فعلی و بزرگی خود رسید. کاخ ورسای به عنوان نمادی از شکوه و قدرت سلطنتی فرانسه معروف است. این کاخ دارای نمای بزرگ با حیات وحش و باغ‌های خیره‌کننده است که با تزئینات آبنماها و مجسمه‌های ماربل زینت دارند. داخل کاخ نیز با تزئینات پیچیده شامل آینه‌ها، نقاشی‌های دیواری و مبلمان باروکی زینت دار است که به آن جلال و شکوه بی‌نظیری می‌بخشد.

آیا امروزه همچنان شاهد استفاده از این سبک در معماری معاصر هستیم؟

بله، امروزه هنوز سبک باروک و تأثیرات آن در معماری معاصر قابل مشاهده است، اگرچه به شکل‌ها و نحوه‌هایی که در دوران قدیم بوده، نیست. سبک باروک به دلیل پیچیدگی‌های زیاد، تزئینات گسترده و هزینه‌های بالا برای ساخت و ساز، به خصوص در بناهای جدید، کمتر به کار می‌رود. اما، بسیاری از معماران معاصر از آن الهام می گیرند و در طراحی و بازسازی بناهای تاریخی از آن استفاده می کنند.

جمع بندی

در نتیجه، سبک معماری باروک نوعی هنر است که در آن از خطوط منحنی، قوس و اشکال نا متقارن، تزئینات مفصلی مانند مجسمه ها، گچ بری، نقاشی های دیواری و کاشی کاری ها، از رنگ های تیره و پررنگ و نور پردازی جهت برجسته کردن جزئیات معماری استفاده می شود. تمام این ویژگی ها در کنار هم باعث ایجاد سبک معماری باروکی می شوند که تاکید بر شکوه و زیبایی دارد. این شکوه و زیبایی را می توان در نمونه های بارز این سبک که شامل کلیسای سنت چارلز، کاخ بلودر، کاخ شون برون، موزه انولید، کاخ زمستان و کاخ ورسای می شود، مشاهده کرد.
در این مقاله سعی کردیم در ابتدا به تعریف و تاریخچه سبک معماری باروک چیست؟ بپردازیم و سپس شما را با ویژگی های این نوع سبک و همچنین برخی از نمونه های بارز آن آَشنا کنیم و در نهایت بررسی کنیم که آیا امروزه این سبک از معرفی طرفدار دارد یا خیر، امیدواریم که مطالب ارائه شده به شما کمک کند تا سبک معماری باروک را بشناسید و با بناهای ارزشمند آن آَشنا شوید.

برگرفته از سایت تهران دیزاین : سبک معماری باروک در قرن 16 میلادی از ایتالیا شروع شد و دیری نپایید که در بخش وسیعی از اروپا گسترش پیدا کرد. با توجه به آن که باروک یکی از سبک های معماری شاخص است که شکوه و تجمل را در خود جای داده است.